10/8/2020

Stokpaardjes 3 – Zomergroet

Als je geschoren wordt, moet je stil blijven zitten’. Dat klinkt best positief. En wanneer je het letterlijk neemt, is dat ook zo. Wanneer een schaap de herder kan vertrouwen, en stil blijft zitten tijdens het scheren, is ze er na de tijd beter aan toe. De dikke jas is uit en ze is weer vrij om te bewegen.  

In onze tijde heeft dit spreekwoord een heel andere betekenis; namelijk dat we ons bij kritiek niet moeten verweren, maar het laten overwaaien. Je vrijheid wordt dus juist beperkt.

En dat is een scherpbeeld van onze samenleving. Leven we vanuit vertrouwen, of gaan we er vooraf al vanuit dat iemand fout zit. Verweer jij je nog bij kritiek, of ga je er al vanuit dat dat toch geen zin heeft.. Word je nog wel gehoord, en luisteren we nog naar elkaar?

Wat is je basis
Ik kom hierop doordat ik werd uitgenodigd om mee te werken aan een campagne tegen pesten. Dat is natuurlijk heel mooi en daar werk ik dan ook graag aan mee. Maar het zette me ook aan het denken. We moeten uiteindelijk terug naar een basis van vertrouwen en waarden, díe zijn we aan het kwijtraken. Anders verworden onze wijsheden – net als bij dit gezegde – tot dooddoeners.

Dus: wanneer je kritiek krijgt, en het is onterecht, mag je opstaan! Opstaan tegen onrecht,opstaan tegen dooddoeners. Wanneer we uitgaan van de tegenwoordige betekenis van ‘stilzitten wanneer je geschoren wordt’, heeft de dooddoener gewonnen. Dan ga je er bij voorbaat al vanuit dat het geen zin heeft en dat de waarheid niet van belang is. In dit stokpaardje mist de liefde, de verdraagzaamheid, het geduld en de veiligheid die het in de letterlijke zin van het woord wel impliceert.

Oordeel & waarde
Rond diezelfde tijd zag ik een uitzending over een bekende motorclub. In de uitzending kwam naar voren dat bij problemen niet eerst de feiten en het verhaal bij de persoon zelf gecheckt werden, maar er direct sancties volgden.

En zo is het tegenwoordig in de samenleving vaak ook. Men oordeelt, al dan niet vanuit bestaande systemen, zonder de waarheid en het persoonlijke verhaal te checken.Je krijgt geen mogelijkheid meer om je te verweren en de sancties liggen als het ware al klaar. Dit alles komt voort uit de verwatering van onze universele waarden.

En daarmee kom ik terug op de actie tegen pesten: wanneer we onze normen en waarden niet op orde hebben, blijven deze acties – hoe belangrijk ook – uiteindelijk niets meer dan symptoombestrijding, zonder de basis aan te pakken.

Vanuit een gezamenlijke waarde-grondslag kunnen we samen bouwen aan de toekomst. Misschien is dit stokpaardje wat pittig voor een zomergroet, maar het is wel onze realiteit. We moeten samen stappen zetten van verandering.

Wie weet, krijgt dit stokpaardje in die nieuwe toekomst zijn verdiende positieve betekenis weer terug.